I Forum PDSJ - 2019

I FORUM POMORSKIEJ DROGI ŚW. JAKUBA – WNIOSKI ORAZ INSPIRACJE

12 września 2019 roku w lęborskim ratuszu odbyło się owocne Forum Pomorskiej Drogi św. Jakuba, w którym wzięło udział blisko 40 uczestników. Reprezentowali oni partnerów realizowanego w latach 2011-2014 projektu RECREate: rewitalizacja europejskiego szlaku kulturowego na obszarze południowego Bałtyku – Pomorska Droga św. Jakuba, społeczną Kapitułę Pomorskiej Drogi św. Jakuba oraz zaproszonych gości Forum.

SPOTKANIE PLENARNE FORUM po powitaniu przez sekretarza miasta Lęborka Mariana Kurzydłę oraz burmistrza Lęborka Witolda Namyślaka, rozpoczęła Christa Naaß – wicemarszałek Regionu Środkowej Frankonii – gość specjalny Forum, która przybliżyła cele   i zakres trwającej od 2000 roku współpracy partnerskiej pomiędzy Środkową Frankonią oraz  Samorządem Województwa Pomorskiego, w tym pomiędzy 5 gminami z tych regionów. Wyraziła nadzieję i wolę podjęcia współpracy również w zakresie rozwoju i utrzymania szlaków Camino oraz wszechstronnej obsługi caminowiczów. Dobrymi praktykami w tym zakresie na początku trzeciej części Forum podzielił się drugi znamienity gość z Środkowej Frankonii – pastor dr Olivier Gußmann, proboszcz ewangelickiej gminy św. Jakuba Ap. w Rothenburgu ob der Tauber, opiekun Centrum Pielgrzymkowego w Norymbergi/Nürnberg, organizator corocznych konferencji jakubowych w Rothenburgu.

Jak podkreślił pastor Olivier Gußmann, pielgrzymowanie w kościele ewangelickim przez wieki nie było obecne. Kościół ten odkrył je dla siebie dopiero niedawno – od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, w związku z dynamicznym rozwojem ruchu pielgrzymkowego do Santiago de Compostela. Na nowo odczytano biblijne zapisy o pielgrzymowaniu/wędrowaniu, z których najważniejszymi są zapisy o pielgrzymowaniu  do świątyni jerozolimskiej oraz o drodze Jezusa do Jerozolimy, miejsca swojej śmierci. Stąd m.in. zaangażowanie kościoła w różne  przedsięwzięcia, we współpracy z innymi środowiskami:
 

1. ścisła współpraca z kościołem katolickim o charakterze ekumenicznym w utrzymaniu szlaków jakubowych,
2. ścisła współpraca z świeckim Stowarzyszeniem Jakubowym, które zrzesza kilka tysięcy osób,
3. organizowanie konferencji jakubowych z udziałem osób duchownych i świeckich związanych z obsługą pielgrzymów/turystów; tematy wiodące są uzgadniana z rocznym wyprzedzeniem, np.:

• pielgrzymowanie w trudnych sytuacjach życiowych
• pielgrzymowanie w różnych religiach
• gościnność wobec pielgrzymów

4. otoczenie opieką kościołów św. Jakuba oraz kościelnych figur św. Jakuba w innych kościołach, włączanie ich lokalizacji do nowo projektowanych  tras  pielgrzymkowych,
5. zlecenie znakowania szlaków (białe muszle na niebieskim tle) i jego utrzymania wyspecjalizowanemu stowarzyszeniu tj. Fränkischen Albverein, 
6. wspólne aplikowanie gmin ewangelickich z gminami samorządowymi do programu rozwoju obszarów wiejskich LEADER i realizacja 7 projektów, które dotyczyły m.in.:

1. przygotowanie broszur informacyjnych z mapami szlaków,
2. wykonanie i wmontowanie wprost w chodniki w Norymberdze i Rothenburgu 40 muszli z brązu (jest zakaz umieszczania oznakowania na obiektach historycznych),
3. przygotowanie „prowiantu duchowego” dla pielgrzymów w postaci pielgrzymich  kartek z wersami z psalmów (np. Ps 121,8) oraz pytaniami dotyczącym podejmowanej wędrówki; służą do medytacji, rozdawane w specjalnych skrzynkach oznaczonych muszlą i kotwicą,
4. ustawienie na szlaku specjalnych ławek i stolików dla pielgrzymów, wykonanych w ramach terapii zajęciowej przez miejscową diakonię,
5. instalacja obiektów artystycznych/sztuki związanych z pielgrzymowaniem jakubowym – mają zachęcać do robienia zdjęć i ich upowszechniania przez pielgrzymów w mediach społecznościowych – zachęta i promocja dla nowych użytkowników, np.:

• figura z brązu  pielgrzyma przy kościele św. Jakuba Ap. w Rothenburgu
• figura z brązu pielgrzyma Antona odpoczywającego na ławce
• blok betonowy ze skrzydłami anioła

6. słupy informacyjne z piaskowca przy szlaku, z muszlami jakubowymi i tabliczkami zawierającym fragmenty psalmów – cytaty zawsze dotyczą wody – nawiązanie do przebiegu drogi środkowo frankońskiej w obszarze wielu jezior, rzeki i strumyków; podanie liczby kilometrów do Santiago oraz logo sponsorów,
7. ujęcie wody pitnej z kształcie muszli jakubowej w Oberhegenau,
8. 6 tablic z motywami drogi życiowej, którą ma do przebycia człowiek, z odpowiednimi cytatami do rozwagi + tablice dotyczące tzw. 4 pereł  charakteryzujących różne etapy życia człowieka – pierwszą stacją jest woda,
9. liczne tablice informacyjne z przebiegiem szlaku, uzupełnione o informacje dotyczące przeszłości gminy, na terenie której są ustawione,
10. kapliczki udostępniane na szlaku jako miejsca do medytacji,
11. uzupełnieniem prywatne inicjatywy, dotyczące np.:

• informacja, że można korzystać bezpłatnie z owoców określonych drzew w sadzie
• ustawienie jednoosobowej noclegowni w terenie w postaci obszernej skrzyni wyposażonej w materac i pościel, z otwieraną tylną ścianą

7. prowadzenie 12 dniowych szkoleń dla przewodników duchowych, uprawnionych do prowadzenia i opieki nad grupami pielgrzymów jakubowych – zgłaszają się często osoby do tej pory bardzo pochłonięte pracą zawodową, które w nowej roli odnajdują swoje powołanie i doznają spokoju wewnętrznego,
8. upowszechnianie/promowanie różnych form pielgrzymowania:

1. indywidualne lub w grupach,
2. sobotnie lub niedzielne,
3. tylko przez weekend,
4. na dłuższe okresy: 2 tygodnie lub 3-4 miesiące,
5. przejście drogi powrotnej,
6. związanych z kalendarzem liturgicznym, np. wielkanocne,
7. pielgrzymowanie zamiast zakupów,
8. pielgrzymka przez 7 mostów na rzece  Pegnitz przepływającą przez Środkową Frankonię - z duchowym odniesieniem do 7 dekad życia człowieka,

9. prowadzenie centrum pielgrzymkowego w Norymbergi.

Pastor podziękował za możliwość podzielenia się frankońskimi doświadczeniami, które ilustruje załączona prezentacja, i wyraził nadzieję na dalszy kontakt oraz aktywność we wspólnych projektach dotyczących Camino i caminowiczów.

Z dużym zainteresowaniem i szacunkiem wysłuchano animatorów Klubów Przyjaciół Pomorskiej Drogi św. Jakuba w Elblągu, Gdańsku i Lęborku. Cieszy bardzo ich aktywność i społeczne zaangażowanie w propagowanie  pielgrzymowania jakubowego oraz utrzymanie szlaku. Jak pokazują załączone szczegółowe prezentacje (2a, 2b, 2c) i sprawozdania (3a, 3b), działalność Klubów jest w dużej mierze zbieżna i sprowadza się do następującej aktywności:
 

1. grupowe przejścia jedno lub kilkudniowe kolejnych etapów Pomorskiej Drogi św. Jakuba, począwszy od najbliższego regionu, połączone z odwiedzinami kościołów św. Jakuba,
2. grupowe przejścia wybranych etapów Dróg w innych regionach Polski, zwłaszcza Camino Polaco i Via Regia,
3. organizowanie kilkudniowych pielgrzymek międzynarodowych, łączących przejścia piesze z przejazdami niektórych odcinków szlaku autokarem,
4. sprawdzanie i uzupełnianie oznakowania,
5. organizowanie spotkań promujących Pomorską Drogę św. Jakuba, inne Drogi w Polsce oraz Camino de Santiago,
6. udział w konferencjach i spotkaniach o tematyce jakubowej,
7. prowadzenie fanpagów na facebooku dokumentujących działalność Klubów lub indywidualną pasję pielgrzymkową.   

Cieszą planowane i prowadzone prace związane z rozbudową Pomorskiej Drogi św. Jakuba  i włączaniem jej kolejnych tras w polską oraz europejską sieć Camino de Santiago. Dzięki wsparciu finansowemu Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego rozpoczęto w bieżącym roku znakowanie Pelplińskiej Drogi św. Jakuba na odcinku od Żukowa, przez Pelplin w stronę Torunia, do południowej granicy województwa pomorskiego w Kozielcu - ok. 116 km. Drugą część Drogi zadeklarował oznakować może jeszcze w tym roku PTTK przy wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego – ok. 77 km. Przebieg trasy Pelplińskiej Drogi św. Jakuba jest uzgodniony z lokalnymi parafiami i samorządami już kilka lat temu dzięki zaangażowaniu Alicji Słyszewskiej-Szybowskiej - dyrektor Diecezjalnego Centrum Informacji Turystycznej w Pelplinie oraz prezes Stowarzyszenia Szlaki Kulturowe.

Na oznakowanie czeka wytyczona w 2012 roku Człuchowska Droga św. Jakuba, łącząca Pelplin z Górą Polanowską, przez którą przebiega już uczęszczany szlak Pomorskiej Drogi św. Jakuba w stronę Góry Chełmskiej koło Koszalina. Szczegóły tych inicjatyw na załączonej prezentacji.

Kolejne niezbędne uzupełnienie powiązań Pomorskiej Drogi św. Jakuba z europejską siecią Santiago de Compostela przedstawił Ryszard Wenta. Dotyczy ono usytuowania Szczecina jako głównego zwieńczenia Pomorskiej Drogi św. Jakuba. Konieczne jest oznakowanie szlaku umożliwiającego bezpośrednie wyjście ze Szczecina w stronę Berlina, bez przymusu powrotu na obecną główną trasę Pomorskiej Drogi do Wolina, aby iść/jechać przez Świnoujście  i dalej szlakiem Via Baltica przez Greifswald do Rostocku.

Ustalając przebieg trasy spod szczecińskiej katedry św. Jakuba Apostoła  w kierunku Berlina należy wykorzystać średniowieczny przebieg Via Imperii, wiodącej przez  Berlin, Wittenbergę, Lipsk, Norymbergię w stronę Rzymu. Szlak Via Imperii w Lipsku krzyżuje się z średniowiecznym przebiegiem Via Regi, ale można zejść niżej i dopiero w Środkowej Frankonii dobrze oznakowanymi trasami Camino skierować się na zachód – szczegóły zawarte są na kolejnej dołączonej prezentacji.  

Jak poinformował ks. Paweł Ostrowski, prezes Fundacji „Szczecińska”, dzięki porozumieniu zawartym pomiędzy Fundacją a samorządem miasta Gartz w Brandenburgii jeszcze w tym roku powinno nastąpić oznakowanie pierwszego odcinka szlaku Via Imperii – ok. 40 km, ze Szczecina do Gartz. Znakowanie następnych etapów w stronę Berlina chcą pilotować władze miasta Gartz, zawierające porozumienia z kolejnymi gminami na szlaku.

Nową perspektywę dla Pomorskiej Drogi św. Jakuba przedstawił zaproszony na Forum Sławomir Molęda, przedstawiciel na Polskę międzynarodowego projektu Jerusalem Way. Władze samorządowe Lęborka oraz Kapituła Pomorskiej Drogi św. Jakuba zgłosiły inicjatywę i wolę współpracy, aby polska odnoga szlaku do Jerozolimy rozpoczynała się w Łebie i biegła znad Bałtyku istniejącą trasą Pomorskiej Drogi do Żukowa a następnie dalej znakowaną w tym roku Pelplińską Drogą św. Jakuba do Torunia, by doprowadzić polskich pielgrzymów znad morza, przez Górę Kalwarię/Nową Jerozolimę, Zakopane, Węgry do Ziemi Świętej. Sławomir Molęda mocno podkreślał ekumeniczny i międzyreligijny charakter nowego projektu, który ma szansę stać się Drogą Pokoju/Peace Way i przyczynić się do ustanowienia Bożego pokoju w Jerozolimie, ważnym ośrodku trzech religii: judaizmu, chrześcijaństwa oraz islamu; przebieg Jerusalem Way przedstawia   kolejna prezentacja.

CZĘŚĆ WARSZTATOWA FORUM obejmowała pracę w trzech grupach.

Grupa pierwsza zajmowała się pielgrzymowaniem jakubowym, jej moderatorem był ks. Tomasz Syldatk. Podsumowując dyskusję 6 uczestników, wskazał że Pomorska Droga św. Jakuba nie jest znacząco obecna w przestrzeni publicznej, w tym wśród księży, jako „produkt” pielgrzymkowy. Zdecydowanie lepiej funkcjonuje jako produkt turystyczny. Przyczyny takiego stanu są wielorakie, m.in. wciąż niszowy charakter pielgrzymowania jakubowego. Grupa zaproponowała dwa kierunki prac, aby lepiej upowszechnić szlak Camino jako ważny europejski i przyszłościowy polski szlak pielgrzymkowy:
 

1. opracowanie w porozumieniu z grupą duszpasterską Parlamentu Jakubowego pakietu informacyjnego dla księży pracujących w kościołach znajdujących się na szlaku Pomorskiej Drogi św. Jakuba. Zestaw przygotowanych materiałów, najlepiej z listem biskupa diecezjalnego, należy zawieść (ksiądz – delegat biskupa danej diecezji oraz świecki przedstawiciel Kapituły) w 2020 roku do proboszczów wszystkich parafii związanych terytorialnie z naszą Drogą;
2. peregrynacja w 2021 roku kopii figury św. Jakuba Ap. z katedry jego imienia  w Szczecinie wraz z relikwiami św. Jakuba Ap. z lęborskiego Sanktuarium do wszystkich pięciu diecezji katolickich przez które przechodzi Pomorska Droga  św. Jakuba. Rok 2021 jest kolejnym Rokiem Jakubowym (gdy odpust 25 lipca wypada w niedzielę) – w ramach jego obchodów od kwietnia do września przez jeden miesiąc figura i relikwie św. Jakuba trafiały by do wskazanego kościoła stacyjnego w danej diecezji – począwszy od diecezji warmińsko-mazurskiej – i były tam obecne przez cały miesiąc, z możliwością wypożyczenia przez inne kościoły na szlaku z terenu tej diecezji. Na przywitanie jakubowych symboli, które proponuje się ustalić na 25-go w kolejnych miesiącach, będzie można zorganizować piesze i rowerowe pielgrzymki istniejącymi szlakami Camino. Początek peregrynacji prawdopodobnie 25 kwietnia 2021 roku do katedry we Fromborku – pierwszego kościoła stacyjnego. Potem odwiedziny diecezji elbląskiej, gdańskiej, pelplińskiej, koszalińsko-kołobrzeskiej by trafić 25 września 2021 roku do katedry św. Jakuba Ap w diecezji szczecińsko-kamieńskiej.

Druga grupa warsztatowa rozmawiała o Pomorskiej Drodze św. Jakuba jako produkcie turystycznym, jej moderatorem był Ryszard Wenta. Podsumowując pracę tej grupy, w której uczestniczyło 9 uczestników Forum, przekazał że zdaniem grupy:
 

1. podstawą zainteresowania Drogą jako produktem turystycznym jest dobre oznakowanie szlaku, na bieżąco odnawiane, oraz aktualizacja przebiegu w związku z zmieniającymi się przebiegami dróg – korekta na mapach oraz śladów GPS. Obecnie oznakowanie jest sprawdzane i regularnie odnawiane dzięki Klubom Przyjaciół Drogi oraz zaangażowaniu partnerów projektu RECREate (Powiat Lęborski, Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego), natomiast konieczne jest pilne skorygowanie map oraz uaktualnienie udostępnianych zapisów GPS aby była zgodność między oznakowaniem w terenie oraz tymi nośnikami informacji;
2. bolączką są trudnodostępne w miarę tanie noclegi dla pielgrzymów na jedną noc – dotyczy to szczególne okresu letniego w miejscowościach nadmorskich. Należy zaktualizować dostępną bazę noclegową a też podjąć rozmowy z Zarządami Wojewódzkimi Ochotniczych Straży Pożarnych w Gdańsku i Szczecinie nt. możliwości doposażenia remiz OSP w materace i pościel oraz o warunkach ich udostępniania dla kwalifikowanych użytkowników Pomorskiej Drogi św. Jakuba – w tym posiadaczy paszportów pielgrzyma oraz odznak/legitymacji PTTK;
3. duże potencjalne wsparcie dla utrzymania w przestrzeni publicznej Pomorskiej Drogi św. Jakuba jako produktu turystyki kulturowej daje ścisła współpraca 3 samorządów wojewódzkich, na  terenie których znajduje się Droga z Europejską Federacją Szlaku św. Jakuba z Composteli:  samorząd kujawsko-pomorski jest członkiem Federacji, natomiast pomorski i zachodniopomorski mają  formalne porozumienia o współpracy z samorządem kujawsko-pomorskim w tym zakresie;
4. niezbędne jest wyznaczenie w porozumieniu z partnerami projektu RECREate operatora/zarządzającego szlakiem Pomorskiej Drogi św. Jakuba – rola beneficjenta wiodącego w utrzymaniu szlaku niedługo się zakończy, poza tym nie zawsze może on, bez skomplikowanej procedury porozumień, ubiegać się o środki zewnętrzne na utrzymanie i poprawę funkcjonowania szlaku. Rolę taką mogło by spełniać Stowarzyszenie Przyjaciół Pomorskiej Drogi św. Jakuba, powołane na bazie osób związanych z dotychczasową nieformalną Kapitułą Drogi oraz Klubami Przyjaciół.

Trzecia grupa warsztatowa dyskutowała o promocji i sposobach zwiększenia liczby użytkowników PDSJ, jej moderatorem była Elżbieta Rekowska-Klassa.  Wyniki prac 10 uczestników Forum w tej grupie przedstawia załączona prezentacja; wynika z niej m.in., że:
 

1. główne czynniki decydujące o wyborze szlaku Pomorskiej Drogi św. Jakuba to:

• wspólne przesłanie dla całej trasy turystyczno-pielgrzymkowej: droga ludzi poszukujących – seeker’s way  
• oznakowanie trasy
• kupno paszportów PDSJ i zdobywanie certyfikatów/odznak
• relacje osób, które przebyły Drogę (story telling) 

2. oczekiwania, najważniejsze wytyczne na przyszłość:

• zachęcenie kolejnych partnerów z obszaru przez który przechodzi szlak, aby umieszczali informację o Drodze na swoich stronach internetowych oraz materiałach promocyjnych (gminy, nadleśnictwa, PTTK, LOT-y, PROT, ROT-y, LGD, parafie)
• odświeżenie promocji Pomorskiej Drogi św. Jakuba poprzez wykorzystanie nowego hasła, że jest to „Droga poszukujących – Seeker’s way”
• podjęcie edukacji potencjalnych użytkowników Drogi poprzez organizowanie cyklicznych konkursów plastycznych dla najmłodszych (uczniowie szkół podstawowych), o charakterze regionalnym/ogólnopolskim.    

W DRUGIEJ CZĘŚCI PLENARNEJ, po zaprezentowaniu dobrych praktyk z Środkowej Frankonii oraz wniosków z grup roboczych Forum, głos zabrali również przedstawiciele partnerów projektu RECREate.

Wystąpienie Starosty Lęborskiego Alicji Zajączkowskiej dotyczyło przypomnienia, w oparciu o załączoną prezentację (8a, 8b), zadań za które odpowiadał samorząd lęborski w projekcie RECREate – było wśród nich m.in. oznakowanie szlaku na terenie województwa pomorskiego. Zgodnie z zawartymi umowami, w latach 2014, 2015 i 2016 wykonawca dokonał przeglądu i uzupełnienia oznakowania. Ponadto ze środków własnych Powiatu dokonano w 2019 roku uzupełnienia oznakowania na odcinkach Popowo – Izbica oraz Poddąbie – Ustka. Braków nie było dużo, bo w międzyczasie oznakowanie poprawiali społecznie członkowie Gdańskiego i Lęborskiego Klubu Przyjaciół Pomorskiej Drogi św. Jakuba. W związku ze zmianą przebiegu drogi wojewódzkiej 214 dokonano również zmodyfikowania przebiegu szlaku na odcinku Charbrowo-Steknica wraz z odpowiednim oznakowaniem.

17 lipca 2019 roku zespół kontrolny składający się z przedstawicieli Wspólnego Sekretariatu Programu Interreg Południowy Bałtyk oraz Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju sprawdzili oznakowanie Drogi na terenie powiatu lęborskiego i Słowińskiego Parku Narodowego – nie wnieśli żadnych zastrzeżeń i zaleceń.

Ponadto Starosta Lęborski podziękowała za przyjazd gości z Środkowej Frankonii. Jest to efekt m.in. nawiązanych kontaktów osobistych podczas pobytu w marcu 2019 roku delegacji lęborskiej na konferencji jakubowej w Rothenburgu. Ma nadzieję, że współpraca będzie kontynuowana i że uda się przenieść na grunt Pomorskiej Drogi przynajmniej część rozwiązań wykorzystywanych na szlakach Jakobswege w Środkowej Frankonii.

Prezentację (9a, 9b) dotyczącą żywotności Drogi św. Jakuba na Litwie przygotowali przedstawiciele miasta Kretinga, kolejnego partnera projektu RECREate.

Następnie Bożena Wołowczyk, reprezentująca w projekcie RECREate Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego - odpowiedzialny  m.in. za oznakowanie szlaku na terenie tego województwa,  przekazała, że co roku odświeżane jest oznakowanie kolejnych odcinków Drogi. Ponadto pilotują niezbędne zmiany przebiegu szlaku w związku z prowadzonymi inwestycjami. Dużą szansę na dalszą promocję Pomorskiej Drogi widzi we wspólnych działaniach trzech województw samorządowych, które podpisały porozumienie dotyczące współpracy w ramach Europejskiej Federacji Szlaku św. Jakuba, szczególnie w obszarze promocji – jeszcze w tym roku będą wydane ulotki o Pomorskiej Drodze w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim.

Korzyści, zwłaszcza promocyjne poza granicami Polski, z przynależności do Europejskiej Federacji potwierdziła również Marta Chełkowska, reprezentująca Województwo Pomorskie. Projekt RECREate zakończył się już 5 lat temu, należy teraz myśleć o ewaluacji. Kluczowe, obok promocji, jest utrzymanie oznakowania oraz przekazywanie informacji dla użytkowników szlaku. Departament Turystyki, którym kieruje, zlecił  m.in. odnowienie tablic informacyjnych przy znajdujących się na szlaku kościołach jakubowych na terenie województwa pomorskiego. Uważa, że inspiracją dla nowych działań promocyjnych będą wnioski wypracowane przez grupę warsztatową.  W 2015 roku, już po zakończeniu projektu, Pomorski Urząd Marszałkowski wsparł produkcję filmu „Trzeci Biegun” o wędrówce Pomorską Droga Marka Kamińskiego, teraz potrzeba nowego otwarcia, w którym Pomorski Samorząd będzie na pewno uczestniczył.

Forum zakończył  Ryszard Wenta, prowadzący sesję plenarną – podziękował wszystkim uczestnikom za obecność i wartościowe wystąpienia/udział w pracach grup warsztatowych oraz deklaracje dalszej pracy nad utrzymaniem Pomorskiej Drogi św. Jakuba, jej promocji a zwłaszcza nad poprawą obsługi wszystkich caminowiczów wstępujących na szlak naszej Drogi.

Załączona fotorelacja przedstawia również zdjęcia z mszy św. odprawionej w lęborskim sanktuarium św. Jakuba Ap. przed rozpoczęciem Forum w intencji udanych obrad Forum oraz wszystkich caminowiczów korzystających z Pomorskiej Drogi św. Jakuba. Obrady Forum były rzeczywiście owocne, natomiast caminowiczów warto wspierać i otaczać wieloraką opieką, mając przekonanie, że jest to DROGA DLA POSZUKUJĄCYCH – SEEKER’S  WAY.

UCZESTNICY FORUM: spośród 10 partnerów projektu unijnego, współfinansowanego przez Program Współpracy Transgranicznej Południowy Bałtyk, obecni byli przede wszystkim przedstawiciele beneficjenta wiodącego Gminy Miasta Lębork, na czele z burmistrzem Lęborka Witoldem Namyślakiem i koordynatorką projektu Elżbietą Rekowską-Klassa. Partnera litewskiego  - samorząd miasta Kretinga reprezentował zastępca Burmistrza Kretingi Dangiras Samalius oraz Darius Martinkus – kierownik Działu Planowania Strategicznego i Inwestycji gminy Kretinga. Samorząd Województwa Pomorskiego reprezentowały Marta Chełkowska – dyrektor Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego oraz Bożena Murańska – kierownik Referatu Rozwoju Turystyki, natomiast Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego Bożena Wołowczyk – główny specjalista  w Urzędzie Marszałkowskim, pracująca w Biurze ds. rozwoju potencjału turystycznego regionu. Powiat Lęborski reprezentowała starosta Alicja Zajączkowska,  Pomorską Regionalną Organizację Turystyczną – Monika Frankowska- projekt manager EU, zaś Fundację „Szczecińska” prezes ks. Paweł Ostrowski.

Kapituła Pomorskiej Drogi św. Jakuba składa się aktualnie z 28 członków reprezentujących podmioty samorządowe, podmioty kościelne oraz podmioty około pielgrzymkowe i turystyczne oraz Kluby Przyjaciół Drogi. W Forum uczestniczył przewodniczący Kapituły Ryszard Wenta z Lęborskiego Stowarzyszenia św. Jakuba Apostoła, wiceprzewodniczący ks. Tomasz Syldatk z Kurii Diecezji Pelplińskiej, zarazem przedstawiciel biskupa pelplińskiego ds. pielgrzymów jakubowych oraz animatorzy Klubów Przyjaciół Pomorskiej Drogi św. Jakuba w Elblągu, Gdański i Lęborku  - Tamara Frączkowska, Małgorzata Smyl i Tadeusz Krawczyk. Stronę kościelną, oprócz wymienionych już księży,  reprezentowali ks. Robert Jakubowski, proboszcz z Smołdzina, o. Janusz Jędryszek z pustelni na Górze Polanowskiej, ks. Marcin Kościński  - delegat biskupa koszalińsko-kołobrzeskiego ds. pielgrzymów jakubowych,  o. Roman Zioła – kustosz sanktuarium św. Jakuba Ap. w Lęborku. Samorządy pomorskie, oprócz przedstawicieli partnerów projektu RECREate, będących również członkami Kapituły (W. Namyślak, M. Chełkowska, A. Zajączkowska)  reprezentował również Radosław Cebela z Urzędu Gminy w Żukowie i Dariusz Las z Urzędu Miejskiego w Kartuzach. Natomiast z środowiska związanego z obsługą  turystów i pielgrzymów obecni byli także Krystyna Bastowska z Delegatury Ochrony Zabytków w Koszalinie, Jan Kiśluk – dyrektor LOT Ziemia Lęborska-Łeba, Alicja Słyszewska-Szybowska - dyrektor Diecezjalnego Centrum Informacji Turystycznej w Pelplinie.

Dodatkową grupę uczestników Forum w pierwszej części obrad stanowili członkowie Bractwa św. Jakuba przy lęborskim Sanktuarium.

spisał Ryszard Wenta
kurator Pomorskiej Drogi św. Jakuba